TÀI KHOẢN VỆ TINH DU LỊCH

Sự cần thiết thực hiện Tài khoản vệ tinh du lịch
Cập nhật: 23/01/2024
(TITC) - Du lịch ngày càng khẳng định vai trò, trở thành một động lực quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo nhiều việc làm, xóa đói giảm nghèo.

Du khách quốc tế trải nghiệm dệt chiếu thủ công ở Bến Tre

Không chỉ góp phần quan trọng trong sự phát triển của nền kinh tế quốc dân nói chung, là một ngành kinh tế tổng hợp, liên quan tới nhiều ngành kinh tế khác, du lịch phát triển còn góp phần thúc đẩy các ngành kinh tế liên quan như dịch vụ, ngân hàng, bảo hiểm, giao thông, vui chơi giải trí... Do đó, cần xem xét du lịch trong mối quan hệ với các ngành kinh tế khác để có thể đánh giá một cách toàn diện mức độ đóng góp trực tiếp, gián tiếp và lan tỏa của du lịch đối với nền kinh tế, từ đó tạo cơ sở cho việc hoạch định các chính sách phát triển du lịch, xây dựng các chiến lược kinh tế, quy hoạch tổng thể du lịch phù hợp và hiệu quả, phát triển ngành Du lịch Việt Nam thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn.

Do du lịch hiện chưa được xếp thành một ngành kinh tế độc lập trong hệ thống các ngành kinh tế quốc dân và trong hệ thống tài khoản quốc gia nên không được chính thức tính toán đo lường để thấy được vị trí, vai trò của du lịch như các ngành kinh tế khác. Trước thực trạng này, triển khai tài khoản vệ tinh du lịch (Tourism Satellite Account – TSA) theo khuyến nghị của Liên hợp quốc như một công cụ chính thức là lựa chọn tối ưu.

Tài khoản vệ tinh du lịch bao gồm hệ thống các khái niệm, định nghĩa, bảng biểu và chỉ tiêu thống kê được sắp xếp logic và thống nhất nhằm đo lường và phản ánh kết quả hoạt động của du lịch theo quan điểm cung cầu và trong mối quan hệ tương quan với các ngành kinh tế khác theo nguyên tắc tính toán của tài khoản quốc gia, nhằm đảm bảo có thể so sánh được giữa các địa phương, vùng trong một quốc gia và giữa các quốc gia trên thế giới.

Với ý nghĩa đó, tài khoản vệ tinh du lịch khẳng định được tầm quan trọng trong công tác thống kê du lịch, đánh giá một cách đầy đủ về hiệu quả hoạt động, vị trí, vai trò, đóng góp của du lịch đối với nền kinh tế:

  • TSA cung cấp những thông tin toàn diện, chính xác, đáng tin cậy về hoạt động du lịch; cho phép đánh giá được kết quả và hiệu quả kinh doanh của hoạt động du lịch thông qua các chỉ tiêu về số lượng khách du lịch, doanh thu du lịch, giá trị sản xuất (Gross Output – GO), giá trị gia tăng (Value Added - VA) của hoạt động du lịch....
  • Xác định du lịch là một ngành kinh tế chính thức, tính toán, phân tích các chỉ tiêu kinh tế về hoạt động du lịch như giá trị sản xuất, giá trị gia tăng... nhằm so sánh với các ngành kinh tế khác đã được ghi nhận trong Hệ thống Tài khoản quốc gia.
  • Phản ánh một cách toàn diện vai trò thúc đẩy của du lịch đối với sự phát triển của các ngành kinh tế khác liên quan đến hoạt động phục vụ, đáp ứng nhu cầu của khách du lịch.
  • Thông qua TSA có thể thấy được qui mô, sự phát triển,  tác động và tầm quan trọng của du lịch đối với sự phát triển kinh tế của các vùng, địa phương và toàn nền kinh tế quốc dân.
  • Tạo cơ sở cho hoạch định các chính sách phát triển du lịch có hiệu quả.
  • Xác định nguồn nhân lực du lịch và khả năng du lịch tạo ra việc làm cho các nhóm lao động khác nhau.
  • Góp phần nâng cao nhận thức của các bên liên quan và cộng đồng về tầm quan trọng của du lịch đối với phát triển kinh tế - xã hội.
  • Có cơ sở đưa ra những đánh giá quan trọng về cán cân thanh toán quốc tế của một nước. Điều này xuất phát từ việc nhiều nước coi hoạt động du lịch như một giải pháp quan trọng để cân đối các vấn đề thanh toán quốc tế.
  • Việc tính toán và phân tích các bảng trong TSA là cơ sở quan trọng cho việc tiến hành so sánh quốc tế về hoạt động du lịch bởi các nước đều tính toán đóng góp của du lịch đối với nền kinh tế theo cùng một nguyên tắc chung của Hệ thống Tài khoản quốc gia.

Để đạt được mục tiêu thúc đẩy phát triển du lịch thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, có những đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, chú trọng nâng cao chất lượng công tác thống kê du lịch, đặc biệt việc biên soạn báo cáo tài khoản vệ tinh du lịch của Việt Nam trở thành yêu cầu tất yếu. Thông qua việc tính toán và phân tích hệ thống chỉ tiêu có căn cứ khoa học, báo cáo tài khoản vệ tinh du lịch giữ một vai trò rất quan trọng và ý nghĩa khi cung cấp đầy đủ, kịp thời những thông tin kinh tế cần thiết về hoạt động du lịch giúp các cơ quan quản lý du lịch dễ dàng hơn trong hoạch định chính sách phát triển, đầu tư... một cách tương xứng và hiệu quả. Đặc biệt, so sánh với các nước trong khu vực và trên thế giới càng cần thiết và ý nghĩa hơn trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng và toàn diện.

Trung tâm Thông tin du lịch